ભારતની વૃદ્ધોની વસ્તી અભૂતપૂર્વ દરે વધી રહી છે અને સદીના મધ્ય સુધીમાં બાળકોની વસ્તીને વટાવી શકે છે, એમ UNFPA(યુનાઇટેડ નેશન્સ પોપ્યુલેશન ફંડ) ના નવા અહેવાલમાં જણાવાયું છે. તે જણાવે છે કે યુવા ભારત આવનારા સમયમાં ઝડપથી વૃદ્ધ સમાજમાં ફેરવાશે. ભારત વિશ્વમાં કિશોરો અને યુવાનોની સૌથી મોટી વસ્તી ધરાવે છે.
UNFPAના ‘ઇન્ડિયા એજિંગ રિપોર્ટ 2023’ અનુસાર, રાષ્ટ્રીય સ્તરે વૃદ્ધો (60+ વર્ષ) વસ્તીનો હિસ્સો 2021માં 10.1 ટકાથી વધીને 2036માં 15 ટકા અને 2050માં 20.8 ટકા થવાનો અંદાજ છે. “સદીના અંત સુધીમાં, વૃદ્ધો દેશની કુલ વસ્તીના 36 ટકાથી વધુ હશે,” અહેવાલમાં જણાવાયું છે. 2010 થી વૃદ્ધોની વસ્તીમાં તીવ્ર વધારો થયો છે, તેમજ 15 વર્ષથી ઓછી વયના જૂથમાં ઘટાડો થયો છે, જે ભારતમાં વૃદ્ધત્વની ગતિને દર્શાવે છે.
રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારતમાં વૃદ્ધોની વસ્તી અભૂતપૂર્વ દરે વધી રહી છે અને સદીના મધ્ય સુધીમાં બાળકોની વસ્તીને વટાવી જવાની ધારણા છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, “2050ના ચાર વર્ષ પહેલા, ભારતમાં વૃદ્ધોની વસ્તીનું કદ 0-14 વર્ષની વયના બાળકોની વસ્તીના કદ કરતાં વધી જશે. ત્યાં સુધીમાં 15-59 વર્ષની વસ્તીમાં પણ ઘટાડો જોવા મળશે. નિઃશંકપણે, આજનો પ્રમાણમાં યુવા ભારત આવનારા દાયકાઓમાં ઝડપથી વૃદ્ધ સમાજ બની જશે.
દક્ષિણના મોટાભાગના રાજ્યો અને હિમાચલ પ્રદેશ અને પંજાબ જેવા ઉત્તરીય રાજ્યોમાં રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતા 2021માં વૃદ્ધોની વસ્તીનો હિસ્સો વધુ છે, જે અંતર 2036 સુધીમાં વધવાની અપેક્ષા છે, રિપોર્ટમાં જણાવાયું છે. બિહાર અને ઉત્તર પ્રદેશ જેવા રાજ્યો કે જેઓ ઉચ્ચ પ્રજનન દરની જાણ કરે છે અને વસ્તી વિષયક સંક્રમણમાં પાછળ છે, ત્યાં 2021 અને 2036 વચ્ચે વૃદ્ધ વસ્તીના હિસ્સામાં વધારો થવાની ધારણા છે, પરંતુ સ્તર ભારતીય સરેરાશ કરતા ઓછું રહેશે. અહેવાલમાં જણાવ્યું હતું.
અહેવાલમાં નોંધવામાં આવ્યું છે કે ભારતમાં 1961થી વૃદ્ધોની વસ્તીમાં મધ્યમથી વધુ ઝડપે વધારો જોવા મળ્યો છે અને દેખીતી રીતે, 2001 પહેલા આ ગતિ ધીમી હતી પરંતુ આગામી દાયકાઓમાં તે ઝડપથી વધવાની ધારણા છે.