મહારાષ્ટ્રના પોલિટિક્સમાં ફરી એક વાર શરદ પવાર પર ભાજપની સરકારનું ભાવિ આવીને અટકી ગયું છે. શિવસેના-ભાજપ વચ્ચે બધું સમુંસુતરું પાર પડે છે તો કોઈ સમસ્યા નથી પણ વાત મુખ્યમંત્રી પદ અને 50-50 ટકા ફોર્મ્યુલા પર સરકાર બનાવવાની છે. ભાજપ અને શિવસેના આ મામલે જરા પણ નમતું જોખવા તૈયાર નથી ત્યારે 54 સીટ સાથે ત્રીજા નંબરે રહેલી શરદ પવારની એનસીપી પર બધાની નજર મંડાયેલી છે. શરદ પવાર ફરી પાવર ફેક્ટર બનીને બહાર આવી રહ્યા છે. પવારનો પાવર જ્યાં સરકશે તે સરકાર બનશે એ પાક્કું થઈ ગયું છે. મહારાષ્ટ્ર ભાજપની દિવાળી હાલ તો બગડેલી જ દેખાય છે.
રાષ્ટ્રવાદી કોંગ્રેસ પાર્ટી (એનસીપી) ના અધ્યક્ષ શરદ પવાર, જેમણે ભાજપની ભાવિ પેઢીના નેતા તરીકે દેવેન્દ્ર ફડણવીસને ખરેખર ઉભરવાની આશાને ઉથલાવી શકે એમ છે. 79 વર્ષીય શરદ પવારે(ડિસેમ્બરમાં 80 વર્ષના થશે) બતાવી દીધું છે કે તેઓ હજી પણ મહારાષ્ટ્રના સૌથી શક્તિશાળી નેતાઓમાંના એક છે. તેઓ એકલવીર બનીને લડતા રહ્યા છે. એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ(ઈડી)એ શરદ પવાર અને પ્રફુલ પટેલ સામેની તપાસે એનસીપીને ફાયદો કરાવ્યો હોવાનું કહેવાય છે.
પરંતુ પવાર કોઈ બાલ ઠાકરે નથી. બાલ ઠાકરેનું રાજકારણ સાંપ્રદાયિક હતું, અને તેથી એનસીપીના વડા મુંબઇના લોકોમાં ક્યારેય પૂરતો ટ્રેક્શન મેળવી શક્યા નહીં. તે કોર્પોરેટ હાઉસીસ, ઉચ્ચ મધ્યમ વર્ગ, કલા અને સાહિત્ય અને રમતગમત સમુદાયોના લોકોના મિત્ર છે, અને તેમની પાર્ટીમાં એવું કોઈ નથી કે જે તે વારસો શેર કરી શકે અથવા આગળ ધરી શકે. તેવી જ રીતે, કોંગ્રેસમાં પણ પવારની ઈમેજ સાથે તાલમેલ સાધી શકે.
બીજું એક પરિબળ જે દેવેન્દ્ર ફડણવીસની મુખ્યમંત્રીની અધ્યક્ષતામાં પાછા ફરવાની સંભાવનાને ખરેખર લાવી શકે છે તે છે ભાજપના સહયોગી શિવસેના. તેમ છતાં ભાજપ અને શિવસેનાએ ગૃહમાં પાતળી બહુમતી મેળવી છે, તેમ છતાં, ચૂંટણીના ઝટકે આ બંનેને માનસિક (અને તેથી રાજકીય રીતે) નબળા બનાવ્યા છે. અંકગણિત જોઈએ તો કોંગ્રેસ ( 44 બેઠક), એનસીપી (54 બેઠક) અને શિવસેના ( 56 બેઠક) મળીને કર્ણાટક પેટર્ન પ્રમાણે (જ્યાં જનતા દળ-સેક્યુલર ના એચડી કુમારસ્વામીને કોંગ્રેસે ટેકો આપી સરકાર બનાવી હતી) મહારાષ્ટ્રમાં સરકાર બનાવી શકે છે.
શિવસેનાએ ભાજપને હંમેશ તંગદોર પર રાખ્યા છે. મે 2014 થી ભગવા પક્ષે મહારાષ્ટ્રમાં સંપૂર્ણ આધિપત્યની માંગ કરી છે. પરંતુ દરેક વખતે તેને સમર્થન માટે શિવસેના સમક્ષ નમવું પડ્યું છે.
શિવસેનાએ નરેન્દ્ર મોદીને ‘સુપ્રીમ લીડર’ માનવાનો ઈન્કાર કર્યો તે બાબત જ ભાજપ માટે ચિંતાનો વિષય બની છે. સત્તામાં હોવા છતાં શિવસેના મોટા ભાગે વિરોધી પક્ષની જેમ વર્તે છે. આથી મોદી અને અમિત શાહ પરેશાન છે. પરંતુ મુંબઇ-મહારાષ્ટ્ર રાજકીય, વ્યાવસાયિક અને સાંસ્કૃતિક રૂપે – શિવસેના પર છોડી દેવા માટે ખૂબ મહત્વનું છે.
2014માં ભાજપ 122 સીટ જીત્યું હતું ત્યારે પણ સરકાર રચવા માટે એનસીપીએ ભાજપને બહારથી ટેકો આપવાનું જાહેર કરતાં શિવસેનાએ પરાણે-પરાણે સરકારને ટેકો આપવો પડ્યો હતો. આ વખતે શરદ પવાર અને તેમના સાથી નેતાઓ સામે કાયદાકીય તપાસનો મુદ્દો મહત્વનો છે.
શરદ પવાર આ વખતે શું કરે છે તે મહત્વનું બનશે. ભાજપને બહારથી ટેકો આપશે? બહુમતીના પરીક્ષણ સમયે વિધાનસભામાંથી વોક આઉટ કરશે? શિવસેના સાથે મળીને આમચી મહારાષ્ટ્રની સરકાર બનાવશે? આવા અનેક પ્રશ્નો ચાલી રહ્યા છે. દરેક સ્થિતિમાં ભાજપ કે શિવસેનાને એનસીપીની જરૂર પડવાની જ છે અને પડવાની છે એ આજે ભીંતે લખાયેલું સત્ય છે. શરદ પવાર હવે કેવો દાવ રમે છે તે જોવાનું રહે છે.